ទំនាក់​ទំនង​រវាង​វប្បធម៌​ និង​​ សង្គមធម៌​ខុស​គ្នា​ដូច​ម្តេច​?​

មានមតិរាប់រយពាន់មតិ  ដែលឲ្យតំលៃប្លែកគ្នារវាងវប្បធម៌ និង​ សង្គមធម៌ ។​មានមនុស្សជាច្រើនយល់ថា ​ កំលាំងអរិយធម៌ស្ថិតនៅលើវប្បធម៌​ ពោលវប្បធម៌ជា​បុព្វហេតុនៃការជឿន​​របស់មនុស្ស​ ។​ គេអះអាងថា ចំណេះ​​​​ដឹង សាសនា អក្សរ អក្សរសិល្ប៍ ការសិក្សាអប់រំជាដើម ជាកំលាំងវប្បធម៌អាចកែប្រែ សង្គមមនុស្សឲ្យកំរិតជីវភាព​ខ្ពស់  មាន​ចរិយាថ្លៃថ្នូរ មានការគ្រប់គ្រងរៀបរយ និង មានច្បាប់ទម្លាប់ត្រឹមត្រូវ ជាដើម​​។​

មតិខ្លះទៀតយល់ថា​ កំលាំងអរិយធម៌ស្ថិតនៅលើ​ សង្គមធម៌ទៅវិញទេ ពោលទៅគឺ

សង្គមធម៌ជាបុព្វហេតុនៃកាជឿនរបស់មនុស្ស ។​ លើសពីនេះគេអះអាងថាសង្គមធម៌អាច

កែប្រែផ្លាស់ប្តូរជីវភាព ទស្សនៈ ចិត្តគំនិត ចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់មនុស្សមួយរូបៗផង​និង

របស់សង្គមទាំងមូលផង​ ។​ព្រោះថាឲ្យតែសេចកិច្ច សង្គមកិច្ច នយោបាយផ្លាស់ប្តូរ ទស្សន

ចំណង់ចំណូលចិត្ត ចិត្តគំនិតក៏ផ្លាស់ទៅតាមហ្នឹងដែរ ។​យើងនឹងលើកយកឧទាហរណ៍ខ្លះ

មកបង្ហាញដូចខាងក្រោមនេះ​ ៖

ឧទាហរណ៍ទី១.វប្បធម៌អាចជះឥទ្ឋិពលើសង្គមធម៌ ៖

-ការប្រកាន់សីសធម៌   នាំឲ្យ  សង្គមគ្រួសារ សង្គមជាតិមានសុវត្តិភាព

ឧទាហរណ៍ទី២.សង្គមធម៌អាចជះឥទ្ឋិពលលើវប្បធម៌៖

-បច្ចេកទេសរីកចំរើន  នាំឲ្យ  វិទ្យាសាស្រ្តរីកចំរើន

          ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្តី វប្បធម៌ សង្គមធម៌ក្តី ពុំដែលជាកំលាំងចលករដាច់ខាត់តែម្នាក់

ឯងអាចទប់ទល់ ឬកែប្រែសង្គមមនុស្សបានទាំងអស់នោះទេ ។​គឺចាំបាច់ត្រូវតែមានទំនាក់

ទំនងរវាងវប្បធម៌ និង សង្គមធម៌ ទើបអាចរៀបចំសង្គម ឲ្យមានភាពរីកចម្រើន ប្រកបដោ

យថាមពល និង ប្រសិទ្ឋភាព​ ។

          សរុបជារួមមក អរិយធម៌អាចរីកចម្រើនលូតលាស់ដុះដាលទៅមុខបាន អាស្រ័យ

លើវប្បធម៌ផង សង្គមធម៌ផង ដែលមានទំនាក់ទំនងគ្នា ពឹងផ្អែកគ្នាទៅវិញទៅមកជានិច្ច​។

វប្បធម៌ស្វែងរកសុខៈឲ្យមនុស្សតាមផ្លូវចិត្ត រីឯ សង្គមធម៌ស្វែងរកសុខះឲ្យមនុស្សតាមផ្លូវកា

យ ឬផ្លូវសម្ភារៈ។ ធម៌ទាំងពីរនេះមានគោលបំណងតែមួយ គឺបម្រើសេចក្តីសុខជូនដល់មនុ

ស្សជាតិគ្រប់រូបនេះឯង​​   ៕