៙ សេចក្ដីផ្ដើម
តាមទំនៀមទម្លាប់នៃជនជាតិខ្មែរ គ្រប់ទិសទីទាំងអស់នៃដែនដីមិនថានៅលើអាកាស ក្នុងដី លើដី ក្នុងទឹក ឬបាតសមុទ្រទេ សុទ្ធសឹងតែមានទេវភូត ឬអ្នកតាបីបាច់ថែរក្សា ។ ដូចយើងបានឃើញរួចហើយថា អ្នកតាខ្លះមានប្រភពចេញពីឥណ្ឌាដូចករណី ព្រះគនេសជាដើម តែខ្លះទៀតគឺជាដូនតាដែលបានចែកឋានទៅ ដោយប្រការណាមួយ ហើយបន្ទាប់មកក៏បានក្លាយទៅជាអ្នកតាចាស់ស្រុក ដូចករណីអ្នកតាឃ្លាំងមឿងជាដើម ។
សូមរំលឹកថា ពាក្យឃ្លាំងមឿង បានមកពីពាក្យ“ក្លាង”ដែលជាភាសាសៀម ហើយប្រែថា “កណ្ដាល” និងពាក្យ“មឿង”ប្រែថា “ស្រុក ឬ ក្រុង” ។ កម្ចីពាក្យទាំងពីរម៉ាត់ខាងលើនេះ អាចចាត់ទុកថា ជាស្លាកស្នាមនៃទំនាក់ទំនងរវាងជនជាតិខ្មែរ និងសៀម នាសម័យក្រោយអង្គរ ដែលធ្វើឲ្យយើងអាចសន្និដ្ឋានបានថាកាលពីអតីតកាល ក្នុងសម័យនោះមានវត្តមានរបស់ពួកសៀម នៅក្នុងខេត្តពោធិសាត់ ។
ម្យ៉ាងវិញទៀត គួរសម្គាល់ផងដែរថា ការគោរពបូជាអ្នកតាឃ្លាំងមឿង ដែលបានប្រារព្ធឡើងក្នុងរជ្ជកាលរបស់ព្រះបាទជ័យជេដ្ឋានៅសតវត្សទី ១៦ និងបានបន្ដរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន មិនទាន់សាបរលាបនៅឡើយ ព្រោះអ្នកស្រុកជឿថា អ្នកតាឃ្លាំងមឿងសក្ដិសិទ្ធជាងអ្នកតាដទៃៗទៀត ក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។ លើសពីនេះទៀតអ្នកតារូបនេះ គឺជាមហាបុរសខ្មែរ ដែលសុខចិត្តពលីជីវិត តែមិនព្រមចុះញ៉មទ័ពសៀមឡើយ ។
ក. អ្នកតាឃ្លាំងមឿង
ទីកន្លែងអ្នកតា ជាទីរហោស្ថានមានរុក្ខជាតិតូចធំដុះព័ទ្ធជុំវិញបែកមែកសាខាមានម្លប់ ត្រឈៃគួរឲ្យសប្បាយរីករាយត្រជាក់អស្ចារ្យ ហើយមានសត្វបក្សីបក្សាកញ្ច្រៀវប្រចឹកគ្នាលើមែកព្រឹក្សា ឮសូរសំឡេងទ្រហឹង។ក្រៅពីរុក្ខជាតិមានរាងប្រទាក់ជុំវិញ បើមើលពីចម្ងាយទៅឃើញរុក្ខជាតិត្រគមត្រកូលខ្មួលខ្មាញ់ហាក់ដាច់ ស្រយ៉ាលអំពីភូមិស្រុកណាស់។ក្នុងចំណោមដើមឈើទាំងអស់នៅទីនោះ មានដើមសំរោងដុះចំពីមុខអាស្រមខ្ពស់ធំជាងឈើឯទៀត ។ចម្ងាយពីសាលាខេត្តពោធិសាត់ទៅទីអ្នកតានោះមានចំងាយប្រមាណជា ៦ គីឡូម៉ែត្រមានថ្នល់ចេញពីសាលាខេត្តត្រង់ទៅទិសខាងលិចប្រហែលជា២ គីឡូម៉ែត្រ។ដល់ទីនោះយើងបែរទៅត្បូងកាត់ផ្លូវរទេះភ្លើង ដល់ឃាបាក់នឹម បែរទៅទិសខាងលិច ដល់ភូមិព្រែកជីក ឡើងពីព្រែកជីកគេចទៅកាន់ទិសខាងជើងគឺដល់ទីកន្លែងអ្នកតាហើយ។ តាមទំនៀមទម្លាប់នៃជនជាតិខ្មែរ គ្រប់ទិសទីទាំងអស់នៃដែនដីមិនថានៅលើអាកាស ក្នុងដី លើដី ក្នុងទឹក ឬបាតសមុទ្រទេ សុទ្ធសឹងតែមានទេវភូត ឬអ្នកតាបីបាច់ថែរក្សា ។ ដូចយើងបានឃើញរួចហើយថា អ្នកតាខ្លះមានប្រភពចេញពីឥណ្ឌាដូចករណី ព្រះគនេសជាដើម តែខ្លះទៀតគឺជាដូនតាដែលបានចែកឋានទៅ ដោយប្រការណាមួយ ហើយបន្ទាប់មកក៏បានក្លាយទៅជាអ្នកតាចាស់ស្រុក ដូចករណីអ្នកតាឃ្លាំងមឿងជាដើម ។
សូមរំលឹកថា ពាក្យឃ្លាំងមឿង បានមកពីពាក្យ“ក្លាង”ដែលជាភាសាសៀម ហើយប្រែថា “កណ្ដាល” និងពាក្យ“មឿង”ប្រែថា “ស្រុក ឬ ក្រុង” ។ កម្ចីពាក្យទាំងពីរម៉ាត់ខាងលើនេះ អាចចាត់ទុកថា ជាស្លាកស្នាមនៃទំនាក់ទំនងរវាងជនជាតិខ្មែរ និងសៀម នាសម័យក្រោយអង្គរ ដែលធ្វើឲ្យយើងអាចសន្និដ្ឋានបានថាកាលពីអតីតកាល ក្នុងសម័យនោះមានវត្តមានរបស់ពួកសៀម នៅក្នុងខេត្តពោធិសាត់ ។
ម្យ៉ាងវិញទៀត គួរសម្គាល់ផងដែរថា ការគោរពបូជាអ្នកតាឃ្លាំងមឿង ដែលបានប្រារព្ធឡើងក្នុងរជ្ជកាលរបស់ព្រះបាទជ័យជេដ្ឋានៅសតវត្សទី ១៦ និងបានបន្ដរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន មិនទាន់សាបរលាបនៅឡើយ ព្រោះអ្នកស្រុកជឿថា អ្នកតាឃ្លាំងមឿងសក្ដិសិទ្ធជាងអ្នកតាដទៃៗទៀត ក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។ លើសពីនេះទៀតអ្នកតារូបនេះ គឺជាមហាបុរសខ្មែរ ដែលសុខចិត្តពលីជីវិត តែមិនព្រមចុះញ៉មទ័ពសៀមឡើយ ។
ក. អ្នកតាឃ្លាំងមឿង
ខាងត្បូងអាស្រមអ្នកតា មានទីវាលទំនេរចន្លោះដើមរុក្ខជាតិ បណ្ដោយ៦០ម៉ែត្រ ទទឹង៤០ម៉ែត្រ ជាទីសម្រាប់ទុកធ្វើរោង។ អាស្រមធ្វើដោយគ្រឿងឈើប្រក់ស្បូវបណ្ដោយ៨ម៉ែត្រ ទទឹង៤ម៉ែត្រ កំពស់៤ម៉ែត្រ សសរមូលមិនមានជញ្ជាំងបិទបាំងទេ ។ ជុំវិញអាស្រមមានទីវាល៤ ម៉ែត្រ ជាទីទុកបម្រុងដល់ពេលឡើងអ្នកតា សំរាប់ឲ្យពួកអ្នកទៅចូលរួមដើរប្រទក្សិណ។ខាងក្រៅទីវាលមានរបងធ្វើ ដោយឈើខ្លឹមជុំវិញ មានតែផ្លូវសម្រាប់ចូលពីខាងកើត និងខាងត្បូង ។ ក្នុងអាស្រមខាងមុខតួអ្នកតា មានរានមាំធ្វើដោយឈើជាទីសម្រាប់ដាក់ដង្វាយថ្វាយអ្នកតា បណ្ដោយ៣ម៉ែត្រ ទទឹង២ម៉ែត្រ កំពស់៥ម៉ែត្រ ខាងជើង និងខាងត្បូង តួអ្នកតាមានបង្កាន់ដៃធ្វើអំពីឈើដែរ ។
តួអ្នកតា មិនមានរូបរាងបែបភាពជាឈើជ្រុងទេ គឺជាតួដំបូកសុទ្ធៗ ដែលសត្វកណ្ដៀវាពូនឡើងសន្មតថាជាតួអ្នកតា ទំហំបណ្ដោយ២ម៉ែត្រ ទទឹង១ម៉ែត្រ កំពស់២ម៉ែត្រ ទីបំផុតដំបូកមានសណ្ឋានស្រូចៗបែកចេញជា ៤-៥ មើលទៅហាក់ដូចជាកំពូលនគរវត្ត ។ កំពូលដីដំបូកដែលជាតួអ្នកតានេះ អ្នកស្រុកគេសំគាល់ថា បើមានសត្វកណ្ដៀពូនឡើងថ្មីទៀតសន្មតថា ចៅហ្វាយខេត្ត ឬចៅហ្វាយស្រុក នៅខេត្ត ស្រុកនោះនឹងផ្លាស់ចេញ ឬខូចបុណ្យសក្ដិ (ដីដំបូកនេះមិនដឹងកើតពីត្រឹមរាជ្យណា អ្នកស្រុកក៏ពុំមានអ្នកណាដឹងបាន) ។
-ពិធីបុណ្យឡើងអ្នកតា
បុណ្យនេះជាបុណ្យទំនៀមទម្លាប់របស់អ្នកស្រុក មន្ត្រីរាជការ សាលាខេត្ត សាលាស្រុកជាប់យូរមកហើយ ។គេតែងធ្វើតែរាល់ៗឆ្នាំក្នុងខែវស្សា ថ្ងៃសៅរ៍ តែមិនកំណត់ខ្នើត ឬរនោចទេ ។គេរើសយកថ្ងៃសៅរ៍ ហើយពេលធ្វើលុះណាតែមានសេចក្ដីបង្គាប់អំពីចៅហ្វាយស្រុកបាកាន ប្រាប់ទៅមេឃុំ មេស្មឹង និងអាចារ្យវត្ត បណ្ដារាស្ត្រឲ្យដឹងជាមុន ដើម្បីមកជួបជុំគ្នាធ្វើរោងក្រសាល សម្រាប់ព្រះសង្ឃ និងអស់លោកចៅហ្វាយខេត្ត ចៅហ្វាយស្រុក នឹងរៀបចំទីកន្លែងបោសច្រាសឲ្យស្អាតល្អ ។ ទំនៀមទម្លាប់នេះជាប្រវេណី ជាសណ្ដាប់របស់អ្នកស្រុក ។
ថ្ងៃ១៨ ខែមិថុនា (យូវាំង) ឆ្នាំ១៩៤៩ ពិធីបុណ្យគ្រាន់តែជួបជុំមេឃុំទាំងអស់ និងមេស្មឹង អាចារ្យវត្ត និងបណ្ដារាស្ត្រនៅទីកន្លែងអ្នកតា ។ម៉ោង ៦ មេស្មឹងអុជទៀនធូបទៅជំរាបអ្នកតាថា ថ្ងៃនេះយើងខ្ញុំជាកូនចៅមកជួបជុំគ្នាធ្វើបុណ្យនៅទីនេះ ធ្វើបុណ្យកុសលជូនលោកតាសុំឲ្យសុខសប្បាយ រួចលេងភ្លេងថ្វាយគឺ ភ្លេងខ្មែរ ភ្លេងពិណពាទ្យ ភ្លេងឆៃយ៉ាំ ភ្លេងត្រពាំងពាយ តាមធម្មតាឮសូរភ្លេងទ្រហឹងអឺងកងរំពងព្រៃ មនុស្សចាស់-ក្មេង រទេះគោ រទេះក្របី មកពីស្រុកឆ្ងាយៗជួបជុំគ្នាមីដេរដាសពាសពេញនៅទីនោះ ។ម៉ោង៩យប់ ជួបជុំគ្នាសូត្រធម៌នមស្ការថ្វាយបង្គំព្រះ រួចនិមន្តព្រះសង្ឃអំពីវត្តពោធិបន្ទូល ១០ អង្គមកចំរើនបរិត្ត ។ ចប់លោកសូត្រពួកឧបាសកសូត្រឧទ្ទិសផលតែប៉ុណ្ណោះ ។
ព្រឹកឡើងថ្ងៃអាទិត្យទី១៩ ខែឆ្នាំដដែល ម៉ោង ៨ កន្លះ ពួករាជការសាលាខេត្ត សាលាស្រុកគ្រប់តំណែង អញ្ជើញទៅដោយរថយន្តជួបជុំគ្នានៅទីកន្លែងនោះ ចូលទៅឈរនៅខាងត្បូងអ្នកតា មេស្មឹងអុជទៀនធូបជូនអស់លោកដោតថ្វាយអ្នកតា ដោយសេចក្ដីគោរព។មេស្មឹងបង្គាប់ឲ្យលើកគ្រឿងដង្វាយមករៀប នៅរានមុខអ្នកតា ។
ដង្វាយអ្នកតាគឺ ៖
១. កន្ទេលក្រហមខ្នើយ
២. សំពត់ក្រាលពីលើ
៣. ស្លាធម៌ដូង១គូ ដោតម្លូ៥ ស្លា៥ ធូប៣ដើម ទៀន១ដើម
៤. ក្បាលជ្រូក១គូ មានទាំងកន្ទុយដាក់នៅមាត់
៥. ផ្ដិលទឹកអប់១គូ មានស្ទន្ដ
៦. ជើងពានស្លាបារី១គូ
៧. ដបស្រា១គូ មានទាំងពែង
៨. ចេកនួន២ ស្និតដាក់តម្កល់លើចានទាប
៩. បង្អែម២ស្ពក
១០. ចម្អាប២ស្ពក
១១. កន្ទោងស្លឹកចេក១គូ
១២. មាន់ស្ងោ១គូ
១៣. ស្នែងសត្វទន្សោង១គូ
រណ្ដាប់ដង្វាយទាំង១៣មុខនេះ មានគូគ្រប់ទាំងអស់ ហើយរៀបដាក់ឆ្វេង-ស្ដាំ ។ដង្វាយក្រៅពីដង្វាយទាំង ១៣ មុខនេះ ជាដង្វាយសាធារ ដែលអ្នកស្រុកយកទៅ មានទាំងបាយថែមទៀត ពោលគឺបរិបូណ៌ពេញត្រៀបត្រា នៅលើរាននោះ ។គេអុជទៀនធូបចែកគ្នាកាន់ដើរហែរប្រទក្សិណ ៣ ជុំទីអាស្រមអ្នកតា ជាការគោរពចំពោះអ្នកតា នឹកដល់គុណលោកឧកញ៉ាសេនាបតី មឿង(អ្នកស្រុកសន្មតហៅថា អ្នកតាឃ្លាំងមឿង) ដែលស៊ូប្តូរជីវិតយកឈាមក្រាលផែនដីតាំងពីកាលស.តទី១៥-១៦ និងមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះដរាបមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។ មានមនុស្ស ២ នាក់សម្រាប់ពាក់ស្នែងសត្វទន្សោង តែងតួស្លៀកសំពត់ផាមួងចងក្បិនខ្លួនទទេ រើសរករូបរាងមាំប៉ុនគ្នា មាន២នាក់ធ្វើព្រានព្រៃម្នាក់ស្ពាយកាំភ្លើង មា្នក់ស្ពាយបាយសំណុំដើរតាមពីក្រោយ ស្លៀកពាក់ដូចគ្នា នឹងអ្នកពាក់ស្នែងសត្វទន្សោងដែរ ។លុះហែរ៣ជុំរួចហើយ គេលេងភ្លេងរាំស្នែងទន្សោង (ភ្លេងនោះឈ្មោះភ្លេងភ្លាំង) ដោយអ្នករាំចាប់ពាក់ស្នែងក្រាបថ្វាយបង្គំអ្នកតា៣ ដង ឡើងរាំបែរឆ្វេងរៀងខ្លួនមកជួបគ្នាក្រាបដាក់គ្នាម្ដង ដល់គំរប់ ៣ ដង វានឹងអួតរកគ្នាជល់គ្នាដូចសត្វមែនៗ ព្រានព្រៃដើររកស្នាមជើងសត្វទន្សោង ដើរងើបឱនៗ រកតាមបាញ់, មនុស្សឈរមើលពេញទីវាលនៅមុខអាស្រម ។
ទំនុកច្រៀង ៖
១. បងដើរព្រៃស្តុក បងរុកព្រៃស្បាតៗ
ដើរកាត់ព្រៃព្រាត លេចវាលចូលព្រៃ ។
២. ឡើងភ្នំចុះភ្នំថ្មដាធំៗ ល្បាស់ព្រេចលាស់ខ្ចីៗ
ទន្សោងគោបាគ្រៀងញីឃ្មាតឃ្មីៗលាស់ព្រេច
លាស់ខ្ចីស្រណោះខែពិសាធៗ ។
៣. កន្ដ្រែសៗហើយអន្សោងបា លេបប្រលាជើងភ្នំ
លេបក្រមុំទាំងមូលៗ ។
៤. ជំនោរខ្យល់បក់ត្រជាក់ខ្យល់ជូន កាប់ឫស្សីចងក្បូន
ជូនប្អូនទៅស្រុកៗ ។
៥. កន្សែងបងបាត់បងមិនស្តាយ បំណាច់ប្អូនឃ្លាតឆ្ងាយ
បងស្តាយតែប្អូនស្រីៗ ។
ពួកអ្នកភ្លេងច្រៀងដរាប ដល់ព្រានទាំងពីរនាក់ ឃើញសត្វទន្សោងជល់គ្នាជាប់ក្រាបរៀងខ្លួន លបបាញ់បាន ទើបដោះយកសែ្នងសត្វទន្សោងទាំងពីរទៅតម្កល់នៅកនែ្លងដើមវិញ (លេងកន្លះម៉ោងចប់) ។មេស្មឹងចាប់គ្រឿងដង្វាយគ្រប់មុខដាក់កន្ទោង ចាក់ស្រា ដោតធូប ៣ ដើម និយាយបួងសួងថា ថ្ងៃនេះជាថ្ងៃពេលាល្អមកជួបជុំគ្នាធ្វើបុណ្យឧទ្ទិសកុសលចំពោះលោកតា មឿង ដែលមានគុណចំពោះស្រុកខ្មែរ សូមលោកតាឲ្យពរសព្វសាធុការ ឲ្យប្រទេសកម្ពុជាបានសុខសប្បាយ សូមឲ្យព្រះករុណាជាម្ចាស់ជីវិតលើត្បូងសោយសេចក្ដីសុខក្នុង រាជ្យសម្បត្ដិ នឹងរាជការក្រោមអំណាចព្រះករុណាជាម្ចាស់ជីវិត ទាំងអស់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា សុខសប្បាយអស់កាលជាអង្វែងរៀងទៅ សូមឲ្យទឹកភ្លៀងបង្អុរហូរចុះសព្វផែនដីប្រទេសកម្ពុជា ។
បួងសួង ៣ ដង យកកន្ទោងទៅដាក់ក្រោមដើមសំរោងនៅមុខអាស្រម ។ រួចលើកគ្រឿងដង្វាយទាំងអស់ចេញ ។ និមន្តព្រះសង្ឃ ៥ អង្គរមកបង្សុកូល សូត្រធម៌អនិច្ចា ពួកឧបាសក សូត្រឧទ្ទិសផល មេស្មឹងយកទឹកអប់បាចទៅលើដីដំបូកដែលជាតួអ្នកតា និងពួករាជការចៅហ្វាយខេត្ត ចៅហ្វាយស្រុក និងរាជការតូចធំគ្រប់តំណែងបាចទឹកមួយផ្ដិលៗម្នាក់ រួចអញ្ជើញទៅរាប់បាត្រនៅរានមុខរោងព្រះសង្ឃ ព្រះសង្ឃសូត្រធម៌ពុទ្ធជ័យ(ពាហុំ) យថា ពួកអស់លោក និងបណ្ដារាស្ត្រទាំងអស់សូត្រធម៌ឧទ្ទិសដល់ ។ ថ្វាយចង្ហាន់ព្រះសង្ឃជាការស្រេច ។
ម៉ោង ១១ រៀបភោជនាហារ រសៀលពួកអស់លោកសាលាខេត្ត សាលាស្រុក តូចធំ គ្រប់តំណែងរួមសប្បាយ មានលេងភ្លេងត្រពាំងពាយ ប្រុសស្រីច្រៀងតគ្នាជូនអស់លោកក្រសាលដល់ម៉ោង ១២ ជាការបង្ហើយកិច្ច ។
ទំនៀមភ្លេងលេងពាក់ស្នែងសត្វទន្សោង និងពាក់កន្ទុយសត្វក្ងោក មានសេចក្ដីតំណាលថា ក្នុងកាលដ៏យូរកន្លងមកហើយ (សករាជ និងរាជណាមិនដឹង) មានដើមឈើ ១ ដើមនៅក្នុងស្រុកពោធិសាត់ ។ថ្ងៃមួយព្រានព្រៃ ២ នាក់ មានឈ្មោះមិនប្រាកដ នាំគ្នាចូលព្រៃដើម្បីបរបាញ់សត្វ ជារបរអ្នកព្រានព្រៃ លុះចូលទៅទីនោះឮសូរសំឡេងសត្វកន្លង់ពិរោះហាក់ដូចជាសូរសំឡេងភេ្លង តូរ្យតន្ត្រីលាន់ឮរងំដូចជា ទ្រស្រដៀងប៉ី ឃើញសត្វទន្សោងមួយគូ លោតក្រឆេងក្រឆាងប្រលែងជល់គ្នាដូចជារាំ មានសត្វខ្លាមួយគូក្រាបនៅទីនោះ កន្ទុយវាហាក់ដូចជាគេវាយស្គរ មានសត្វក្ងោក ១ គូចំអេនស្លាបបើកកន្ទុយលោតចុះលោតឡើងហាក់ដូចជា គេចាក់ផ្លក់ក្បាច់ ។ព្រានព្រៃទាំងពីរនាក់លាន់មាត់ថា ឱហ្ន៎ សត្វទាំងអស់ប្លែកចំឡែកអស្ចារ្យ សូរសំឡេងសត្វកន្លង់ដូចសំឡេងតូរ្យតន្ត្រី សត្វទន្សោង និងសត្វក្ងោកដូចជារាំចាក់ក្បាច់ សត្វខ្លាដូចជាអ្នកវាយស្គរបន្ទរតាម យើងត្រូវប្រកបធ្វើជាភ្លេងលេងតាមសត្វទាំងអស់នេះ ទុកជាកេរ្ដិ៍ទៅឲ្យកូនចៅទៅខាងក្រោយ› ។
ខ. ប្រវត្តិអ្នកតាឃ្លាំងមឿង
“ ក្នុងអតីតកាលកន្លងទៅ ក្នុងរាជព្រះចន្ទរាជា ស្តេចគង់នៅបន្ទាយល្វែក គ.ស១៥០០ កាលនោះស្រុកខ្មែរជាចំណុះសៀមនៅឡើយ នាំសួយឡើងទៅស្រុកសៀម ព្រះចៅស្រុកសៀម ចាត់ព្រះរាជបុត្រមួយព្រះអង្គមាននាមមិនប្រាកដឲ្យមកនៅស្រុកខ្មែរ ដើម្បីមើលការខុសត្រូវ ធ្វើការត្រួតត្រាខាងពន្ធអាករគ្រប់យ៉ាង ក្រែងស្តេចស្រុកខ្មែរមានចិត្តមិនត្រង់ បំបាត់សួយនាំទៅមិនអស់ ឬក្រែងស្តេចស្រុកខ្មែរមានគំនិតក្បត់ មានចិត្តមិនត្រង់ដោយការរាជការ ឬដោយឧបាយណាមួយ បានជាទ្រង់ចាត់ព្រះរាជបុត្រពេញព្រះទ័យមកនៅ ដើម្បីជំនួសព្រះអង្គ ចំណែកព្រះរាជបុត្រមានចិញ្ចឹមសត្វត្មាតមួយ សត្វនោះមានមាយាទចេះដឹងប្រហែលគ្នានឹងមនុស្ស ជាសត្វខុសអំពីសត្វឯទៀត ចេះស្រឡាញ់ម្ចាស់ប្រើនាំសារទៅមកពីស្រុកខ្មែរទៅស្រុកសៀមបាន ដោយការសម្ងាត់ ។
ថ្ងៃមួយព្រះបាទចន្ទរាជា ដេកតូចព្រះហឫទ័យទៅដល់ព្រះចៅ ហេតុអ្វីបានជាលោកមិនទុកព្រះហឫទ័យនឹងយើង ហើយចាត់ព្រះរាជបុត្រឲ្យមកមើលការ ណាមួយព្រះរាជបុត្រក៏មានសេចក្ដីរំលោភបៀតបៀន មិនមានសេចក្ដីកោតក្រែង បង្គាប់ឲ្យនាំសួយឡើងទៅស្រុកហួសហេតុ ។ នឹកតូចព្រះហឫទ័យខ្លាំងអត់ទ្រាំពុំបាន ក៏បង្គាប់ពេជ្ឈឃាតឲ្យចាប់ព្រះរាជបុត្រយកទៅសម្លាប់ក្នុងពេលយប់ ក្នុងព្រៃ ។ឯសត្វត្មាតលុះព្រឹកឡើងមិនឃើញព្រះរាជបុត្រជាម្ចាស់របស់វា វាហើររក ហើរចុះហើរឡើងឃើញខ្មោចនៅក្នុងព្រៃ ត្មាតឃើញព្រះទម្រង់វាស្គាល់ច្បាស់ជាម្ចាស់វា ក៏ចឹកពាំយកព្រះទម្រង់ទៅស្រុកសៀម ថ្វាយព្រះវរបិតា ព្រះចៅទ្រង់ឃើញព្រះទម្រង់ដែលត្មាតពាំទៅថ្វាយ ទ្រង់យល់ថាព្រះរាជបុត្ររបស់លោកចូលទីវង្គត់ រឿងនេះពិតជាស្តេចស្រុកខ្មែរសម្លាប់ ទ្រង់ក្រោធខ្លាំង ប្រជុំពួកសេនាបតីមានព្រះបន្ទូលតាមរឿង ដែលយល់បង្គាប់ឲ្យលើកកងទ័ពមកសងសឹកស្តេចស្រុកខ្មែរវិញ ។
ទ្រង់មានព្រះបន្ទូលថា ត្រូវតែសម្លាប់ព្រះចន្ទរាជា ព្រះទាំងញាតិសាច់សារលោហិត និងសេនាបតី ហើយរឹបយកព្រះរាជទ្រព្យ និងពួកបណ្តារាស្ត្រយកមកស្រុកសៀមទាំងអស់ ។លុះមានព្រះបន្ទូលសព្វគ្រប់ ពួកកងទ័ពចេញមកដល់បន្ទាយល្វែក ចូលឡោមព័ទ្ធចាប់ព្រះចន្ទរាជាសម្លាប់ ព្រមទាំងព្រះញាតិ ចំណែកឯនាងអគ្គមហេសី ប៉ែន ទ្រង់ក៏ភៀសខ្លួនគេចរួចអំពីសេចក្តីគ្រោះថ្នាក់ ជាមួយសេនាបតី មឿង ព្រមទាំងភរិយានិងបុត្រ៤នាក់ ។ ពួកកងទ័ពសៀមកៀរយកមនុស្សអំពីស្រុកខ្មែរ ដោយទាំងនាងមហេសី ប៉ែន ទៅជាមួយផង ទាំងព្រះរាជទ្រព្យមានវិញ្ញាណឥតវិញ្ញាណ។ ចំណែកមេដំរីសមួយមានកូននៅក្នុងពោះឈ្មោះ ជំទាវ ប៉ាលប៉ៃ ជាព្រះទីនាំងដ៏ប្រសើរក៏ត្រូវកងទ័ពសៀមយកទៅ ពួកសៀមជាន់នោះមានសេចក្តីព្យាបាទ ធ្វើបាបខ្មែរអាស្ចារ្យណាស់ ចាប់ដោតស្លឹកត្រចៀកដឹកយកទៅដូចជាសត្វ។ ស្រីណាមានកូនខ្ចីចាប់ច្រកការ៉ុងឲ្យដំរីជាន់ វាលែងតែមានកូននៅក្នុងពោះ ។លុះទៅដល់ស្រុកសៀម នាំសេចក្តីទៅថ្វាយព្រះចៅដោយសព្វគ្រប់ ដោយសេចក្តីសងសឹកបានសម្រេចដូចប្រាថ្នា ព្រះចៅបង្គាប់ឲ្យអូសយកពួកខ្មែរទាំងអស់ឲ្យនៅមួយក្រុម នៅជិតក្រុងដែរ សន្មតឲ្យឈ្មោះជាខ្មែរអ្នកគ្រួរ ។
អគ្គមហេសី ប៉ែន ជាស្ត្រីមានបុណ្យ ទុកណាជានាងទទួលគ្រោះថ្នាក់ដោយសៀម កៀរយកទៅយ៉ាងណឹងក៏ដោយ នាងជាស្ត្រីប្លែកពីស្ត្រីឯទៀតៗ។ ដោយអំណាចកូនដែលនៅក្នុងគ័ភ ជាកូនមានឥទ្ធិរិទ្ធមានអនុភាពមានបុណ្យ បណ្តាឲ្យអ្នកជិតខាងផង មានចិត្តទៅចង់រាប់អានស្រឡាញ់ ជួយអនុគ្រោះដោយការចិញ្ចឹមជីវិត ជួយយកអាសារមើលថែទាំរក្សាគ្រប់យ៉ាង លុះនាងមានគ័ភគ្រប់១០ខែ ក៏ប្រសូតកូនមកដោយសុខសប្បាយ អ្នកជិតខាងទាំងប្រុសទាំងស្រី ជួយថែទាំទឹកក្តៅទឹកត្រជាក់ អ្នកណាក៏មកមិនមានខាន ដោយអំណាចនៃគុណបុណ្យតេជៈបារមីនៃទារក ជាអ្នកមានបុណ្យ ដល់ថ្ងៃជាគំរប់ពួកក្រុមញាតិឲ្យឈ្មោះ ឧទេន ។
ចំណែកមេដំរីសដែលជាព្រះទីនាំង ក៏កើតកូនក្នុងថ្ងៃដំណាលគ្នាដែរ តែមេដំរីនោះដោះខ្សែត្រលឹងទៅកើតកូននៅក្នុងព្រៃ មិនឲ្យអ្នកណាមួយដឹងបានឡើយ ដរាបដល់៣ថ្ងៃទើបនាំកូនមកកាន់ទីកន្លែងដើម កូនដំរីនោះមានពណ៌សំបុរសដែរ មានទាំងរូបរាងល្អប្លែកអំពីដំរីធម្មតា អ្នករក្សាដំរីនាំរឿងរ៉ាវទៅថ្វាយព្រះចៅដោយសេចក្តីសព្វគ្រប់ ព្រះចៅទ្រង់ពេញព្រះហឫទ័យ ។
ដំណាលអំពីកុមារ ឧទេន អាយុបាន៥ឆ្នាំដឹងសេចក្តីខុសត្រូវនឹកភ្នកដល់បិតា សួរម្តាយថាអាពុកខ្ញុំទៅណាពុំដែលឃើញ ក្មេងគេឯទៀតមានម្តាយមានឪពុក ខ្ញុំមិនឃើញមានដូចគេ ម្តាយបើកាលណាឮកូនសួរដូច្នេះ នាងណែនទ្រូងនឹកឆ្អែតចិត្តនឹកខ្មោចនិយាយប្រាប់កូនមិនរួច និយាយបន្លប់រៀងវៀលទៅឯណា កុំឲ្យកូនសួរទៀត ពីព្រោះខ្លាចរឿងនោះមិនជិតដឹងទូទៅ នឹងដល់ទៅសេចក្តីអន្តរាយដល់ជីវិត ។កូនចេះសួរញយៗ នាងក៏និយាយបង្វះបង្វែមិនឲ្យកូនសួរបាន ដរាបកូននោះអាយុ១២ម្តាយអត់ទ្រាំពុំបាន ថ្ងៃមួយម្តាយនឹកថាកូននេះខានប្រាប់ពុំបាន ក៏ហៅកូនទៅកាន់ទីស្ងាត់ដំណាលរឿងរ៉ាវសារស័ព្ទតាំងអំពីដើមរហូត ដល់ចុង កូនស្តាប់បានយល់សេចក្តីសព្វគ្រប់ ប្រាប់ម្តាយថា លោកម្តាយអត់ទ្រាំសិនចុះកូនគង់មាននយោបាយណាមួយមិនខាន ។ ចំណែកកុមារ ឧទេន ចាប់ដើមតាំងពីថ្ងៃដែលស្តាប់ពាក្យម្តាយប្រាប់ដូច្នេះ ក៏ខំស្វែងរកវិជ្ជាគ្រប់យ៉ាងមានអក្សរជាដើម ស្ទាត់ជំនាញ ជាកុមារឆ្លាតវៀងវៃអង់អាចប្លែកពីកុមារធម្មតា ។
ថ្ងៃមួយកុមា ឧទេន ចូលទៅសេពគប់ពួកហ្មដំរី សុំខ្លួនជាអ្នកបំរើបោសច្រាសរោងដំរី ដើម្បីរៀនវិជ្ជាខាងហ្មដំរីចេះស្ទាត់ ថ្ងៃមួយព្រះចៅសៀមយាងមកទតរោងដំរី ទ្រង់រកឃើញកូននេះជួយធ្វើនេះធ្វើនោះ ដោយយកចិត្តទុកដាក់រហ័សរហួនវៀងវៃ មានព្រះបន្ទូលថាក្មេងនេះមកពីណា ហ្មដំរីក្រាបទូលតាមដំណើរដោយសព្វគ្រប់ ។ ទ្រង់ពេញព្រះទ័យ មានព្រះបន្ទូលប្រាប់ថា មើលក្មេងនេះផង ។ កុមារចាប់ដើមតាំងពីថ្ងៃនោះ យកចិត្តទុកដាក់ធ្វើការដោយហ្មត់ចត់ បោសប្រមូលអាចម៌ដំរី បំបាត់ឲ្យទៅជាជីដើម្បីយកទៅដាំស្ពៃ ស្ពៃនោះក៏មានដើមគុម្ពធំបែកចំឡែក អំពីស្ពៃអ្នកស្រុកធម្មតា លុះស្ពៃនោះល្មមដក កុមារ ឧទេន ដកយកទៅលាងឲ្យស្អាតរែកទៅថ្វាយព្រះចៅ ទ្រង់ទតឃើញមានព្រះបន្ទូលថា នែកុមារឯងបានស្ពៃនេះមកពីណា ចំឡែកប្លែកពីធម្មតា កុមារក្រាបទូលតាមដំណើរសព្វគ្រប់ ព្រះចៅទ្រង់មានរង្វាន់ឲ្យនឹងងារការជាអ្នកត្រួតត្រាភ្នាក់ងារខាង ដំរី ។
ដំរីព្រះទីនាំង ដែលជាកូនមេដំរីជំទាវ ប៉ាលប៉ៃ ជាទីនាំងដ៏ប្រសើរព្រះចៅរាជាពេលដែលចុះព្រេង មានភរិយាមារយាទខុសប្រក្រតី កាចសាហាវព្រិចហ្មស្លាប់លែងស្តាប់បង្គាប់ មិនមានអ្នកឯណាទៅជិតបាន ថែមទាំងធ្វើបាបអ្នកស្រុក បោចរោចផ្ទះផ្អើលជ្រួលច្របល់រត់ខ្ចាត់ខ្ចាយ ចោលទីលំនៅរៀងខ្លួន ។ពួកអ្នកគង្វាលដំរីនាំសេចក្តីទៅក្រាបទូលព្រះចៅ ទ្រង់ចាត់ការឲ្យស៊ើបសួររកអ្នកណា ដែលអង់អាចក្លាហានហ៊ានទៅចាប់បាន មានតែកុមារឧទេនទទួលថា ខ្ញុំហ៊ានទទួលការចាប់ដំរីនោះបាន ទើបប្រគល់ការទៅកុមារឧទេន តាមសេចក្តីត្រូវការ ចាត់ការយ៉ាងណាឲ្យតែចាប់បានព្រះទីនាំងនោះ ឧទេន បង្គាប់ឲ្យប្រមូលដំរី៥០០ មកដើម្បីរើសយកដំរីណាមួយយកធ្វើធ្នាក់បាន ទើបរើសយកត្រូវមេដំរីស ឈ្មោះ ជំទាវប៉ាលប៉ៃ ។ពេលចេញទៅចាប់កុមារ ឧទេន បង្គាប់ឲ្យរៀបចំពិធីបួងសួងសែនព្រេនអ៊ឹកធឹក អ្នកស្រុកផ្អើលមកមើលអឺងកងពាសពេញមីដេរដាស លុះសែនព្រេនរួចកុមា ឧទេន បង្គាប់ឲ្យសែនចេក ៣ ស្និត អំពៅ ៣ បាច់ ។ ពេលទៅដល់ព្រះទីនាំងហាក់ដូចជា ចង់ព្រិចបែរទៅក្រាបថ្វាយបង្គំវិញ ដោយអំណាចនៃតេជៈបារមីនៃឧទេន។ឧទេននិយាយទូន្មានប្រដៅថា ទីនាំងឯងតាំងពីថ្ងៃនេះប្រែមារយាទអាក្រក់លះបង់ចេញ ត្រូវធ្វើស្លូតល្អដូចអំពើដើម រួចឲ្យចេកនិងអំពៅស៊ី ។ ឯងទៅតាមយើងតែប៉ុណ្ណោះស្រាប់តែដើរតាមដោយស្រួល ឥតមានចាប់ចងអ្វីឡើយ ហាក់ដូចជាហ្មចាស់យូរមក ។
ឧទេន ចាប់ដើមតាំងពីថ្ងៃទៅយកព្រះទីនាំងមក ព្រះចៅទ្រង់ប្រទានរង្វាន់ឲ្យនិងប្រទានងារឈ្មោះថា ជ័យអស្ចារ្យ ជាសេនាខាងទ័ពដំរី ឬខាងទាក់ដំរីព្រៃ រាជការទទួលស្គាល់ ខ្លាចអំណាចថាជាអ្នកចេះមោះមុតស្ទាត់ជំនាញខាងហ្មដំរី សូម្បីតែដំរីព្រៃពេលចេញទាក់ម្តងៗ មិនចាំមានគ្នាច្រើនប៉ុន្មានក៏ទៅទាក់បានដែរ ហាក់ដូចជាហៅមកបាន ព្រះចៅទ្រង់ពេញព្រះហឫទ័យ នឹងទុកព្រះហឫទ័យចំពោះ ជ័យអស្ចារ្យ ប្រហែលគ្នានឹងព្រះរាជបុត្ររបស់ព្រះអង្គ ។
លុះអាយុ១៦ឆ្នាំ ជ័យអស្ចារ្យភ្នកនឹកសេចក្តីបំណងកាលដែលម្តាយនិយាយប្រាប់អំពីរឿង កំសត់ គ្រោះថ្នាក់គ្រប់យ៉ាង រំពឹងគិតរកឧបាយណាមួយដោះខ្លួនចេញអំពីកណ្តាប់ដៃសៀម ហើយទៅស្រុកខ្មែរសោយរាជ្យស្នងព្រះបិតា ។ យកមនុស្សអំពីស្រុកសៀមទៅស្រុកខ្មែរវិញ និងទ្រព្យសម្បត្តិមានវិញ្ញាណឥតវិញ្ញាណទៅឲ្យអស់អំពីស្រុកសៀម ទៅនៅស្រុកខ្មែរឲ្យបានដូចសេចក្តីបំណង ។
នយោបាយ(របស់ឧទេន) ចាត់ទុកមនុស្ស១៥នាក់ដែលជាមនុស្សទុកចិត្ត ស្និតស្នាលដូចបងប្អូនបង្កើត ចាត់ការធ្វើជាលនឹងឈើជើងដំរី ។ ជាលសំរាប់ច្រកញាត់អាចម៌ដំរីឲ្យណែនទុកឲ្យស្ងួត ចាក់រាយតាមស្ទឹងឬផ្លូវ ឈើជើងដំរីដើរសង្កត់ឲ្យស្នាមដានដូចជាដំរីមែនៗ ដើម្បីឲ្យអ្នកស្រុកឃើញ នឹងនាំហេតុនោះក្រាបទូលព្រះចៅៗ នឹងទ្រង់ចាត់ឲ្យសេនាជ័យអស្ចារ្យទៅតាមទាក់មិនខាន និងពលដែលទៅជាមួយជឿជាក់ក្នុងចិត្តថា ជាដំរីពិតមែន ដើម្បីដោះខ្លួនព្រមទាំងពល និងព្រះរាជទ្រព្យទៅស្រុកខ្មែរ ។
ចំណែកអ្នកស្រុកលុះឃើញដានជើងដំរី និងអាចម៌ធំៗដូច្នេះ ក៏នាំហេតុនោះទៅក្រាបទូលព្រះចៅៗទ្រង់ចាត់ជំរើសឲ្យហៅជ័យ អស្ចារ្យ ទៅតាមទាក់ដំរីព្រៃដែលធំនោះ ជ័យអស្ចារ្យ ក្រាបទូលសូមមេត្តាប្រោស បើទ្រង់សព្វព្រះទ័យចង់បានដំរីធំនោះ លុះតែគ្នាច្រើននិងដំរីធ្នាក់ច្រើន ទាំងស្បៀងអាហារក៏ច្រើន មនុស្សដែលទៅតាមទាំងប៉ុន្មាន ត្រូវស្តាប់បង្គាប់ទូលបង្គំទើបធ្វើការនោះបាន ហើយពេលចេញទៅសូមមេត្តាអនុញ្ញាតធ្វើពិធីបួងសួងទើបចេញ ។
ព្រះចៅទ្រង់អនុញ្ញាតគ្រប់កន្លែងប្រគល់ការនោះឲ្យជ័យអស្ចារ្យ តាមចិត្តធ្វើបែបណាៗស្រេចទៅលើជ័យអស្ចារ្យ លុះធ្វើពិធីរួចព្រះចៅប្រទានព្រះខ័នសឹកឲ្យពេញអំណាចបើឈ្មោះណា មិនស្តាប់បង្គាប់ត្រូវតែសម្លាប់បាន ពេលដែលចេញទៅបានចំនួន១៥ថ្ងៃ ពាក់កណ្តាលផ្លូវមកស្រុកខ្មែរជ័យអស្ចារ្យធ្វើសារទៅក្រាបទូលថា សូមទ្រង់មេត្តាប្រោសទូលបង្គំតាមទាក់ដំរីនោះ កាន់តែឃើញដានគៀកហើយ តែអស់ស្បៀងសូមមេត្តាបញ្ជូនមកឲ្យឆាប់ ដើម្បីធ្វើការឲ្យបានសម្រេចដូចបំណង ។
ព្រះចៅទ្រង់ព្រះរាជទានតាមសេចក្តីសុំដោយរហ័ស ដោយបំណងចង់បានដំរីនោះ ពេញព្រះហឫទ័យនឹងដំរីនោះ មិនគិតអំពីការបង់ខាតដោយព្រះរាជទ្រព្យ ឬសង្ស័យដោយហេតុណាមួយឡើយ ។
ជ័យអស្ចារ្យ លុះបានទទួលស្បៀងពីព្រះចៅ ទៅចំនួន ១៥ ថ្ងៃ ដល់ស្រុកបាត់ដំបង ដែលជាដីខ្មែរ មានមនុស្សអ្នកស្រុកជិតឆ្ងាយមកចុះចូលថ្វាយខ្លួន ជាសេនាពលរដ្ឋ ព្រមទាំងសេនាចាស់ គឺសេនាអំពីព្រះបិតា ឈ្មោះ មឿង និងកូនប្រុស៤នាក់បានចូលថ្វាយខ្លួនដែរ ក៏មានមនុស្សច្រើនល្មមតទល់នឹងព្រះចៅរាជាបាន ។ (ឧទេន)សរសេរសំបុត្រទៅអញ្ជើញម្តាយឲ្យមកស្រុកខ្មែរ រួចចងនឹងកូបនាងជំទាវ ប៉ាលប៉ៃឲ្យទៅទទួលម្តាយ មេដំរីទៅដល់ទីកន្លែងម្តាយពេលពាក់កណ្តាលអធ្រាត្រ មេដំរីវាយអំពង់ ៣ ដង ម្តាយភ្ញាក់នឹកស្មានថាកូនខ្លួនមក ដុតភ្លើងបំភ្លឺមើលមិនឃើញ ហើយឃើញតែសំបុត្រមើលដឹងសេចក្តីសព្វគ្រប់រៀបដំណើរឡើងជិះមេដំរី មកដោយប្រញាប់ បានជួបនឹងកូននៅស្រុកបាត់ដំបង ជ័យអស្ចារ្យ តាំងប្រកាសខ្លួនឲ្យដឹងច្បាស់ថា លោកជាព្រះរាជបុត្រ របស់ព្រះចន្ទរាជា គង់នៅបន្ទាយល្វែក បានមកគ្រងរាជ្យស្នងព្រះបិតា ។ រឿងនេះមិនបានស្ងាត់ ជ្រាបដល់ព្រះចៅសៀម ទ្រង់ព្រះពិរោធក្រោធខ្លាំងពន់ពេក នឹកតូចព្រះហឫទ័យក្រៃលែង ទ្រង់ប្រជុំពួកសេនាប្រាប់ថា ជ័យអស្ចារ្យ ធ្វើនយោបាយបោកបញ្ឆោតយកព្រះខ័នសឹក ព្រមទាំងទ្រព្យមានវិញ្ញាណនិងទ្រព្យឥតវិញ្ញាណរត់ទៅស្រុកខ្មែរ ហេតុនេះត្រូវលើកទ័ពទៅតាមដណ្តើមយកមកវិញឲ្យបាន ហើយចាប់ ជ័យអស្ចារ្យ សម្លាប់ឲ្យផុតពូជព្រះ ចន្ទរាជា នឹងពួករាជការទាំងប៉ុន្មានកុំឲ្យសល់ ។
ជ័យអស្ចារ្យ បានដំណឹងដឹងច្បាស់ ព្រះចៅឲ្យលើកទ័ពមកតាមដូច្នេះ ទ្រង់ប្រជុំពួកសេនាបតីមកជំនុំថា ឥឡូវសេនាយើងតិចនឹងគ្រឿងអាវុធយុទ្ធភណ្ឌ របស់យើងក៏មានតិចពុំបរិបូណ៌ តើអ្នករាល់គ្នាគិតរកឧបាយបែបណា ឲ្យមានជ័យពេលនេះ សេនាទាំងអស់មិនមានអ្នកណាហ៊ានឆ្លើយ ទទួលធានាអះអាង ។ មានតែសេនា មឿង អាចឆ្លើយទទួលធានាអះអាងរងរាប់ ហ៊ានតទល់នឹងទ័ពសៀម ដោយមានឧបាយមួយប្លែកគឺ ហ៊ានប្លូរជីវិតឲ្យស្លាប់ទៅរកអារ័ក្ខគោល គឺទៅកែនទ័ព្ធខ្មោច ធ្វើជាទ័ពច្បាំងនឹងទ័ពសៀម ។ បណ្តាសេនាទាំងអស់មានតែសេនា មឿង ប្តូរជីវិតយកឈាមក្រាលផែនដី បង្គាប់ឲ្យជីកដីទំហំ៤ម៉ែត្រ ៤ជ្រុង ជម្រៅ៤ម៉ែត្រ រួចដាក់គ្រឿងសាស្ត្រាវុធក្នុងរណ្តៅនោះ ដើម្បីនឹងលោតឲ្យស្លាប់ក្នុងរណ្តៅ តែនៅពេលមុននឹងលោតសេនា មឿង មានសេចក្តីបង្គាប់ពួកពលរដ្ឋទាំងអស់មកស្តាប់ ពាក្យឱវាទ តែងតួស្លៀកពាក់ពេញយស សូមឲ្យអស់លោក ខំប្រឹងយកចិត្តទិកដាក់ក្នុងរឿងចម្បាំងក្នុងពេលនេះ ឲ្យមានជ័យជំនះជួយប្រាង្គផែនដីស្រុកខ្មែរ ឲ្យរួចពីកណ្តាប់ដៃនៃបច្ចាមិត្ត ចំណែកខ្ញុំធានាឯទ័ពខ្មោច សូមឲ្យអស់លោកសង្ឃឹមទុកថា បើខ្ញុំស្លាប់ទៅបាន៧ថ្ងៃ ឮសូរសន្ធឹកហ៊ោកញ្ច្រៀវ បីដូចជាសំលេងផ្គរលាន់ យើងមានជ័យហើយ ។ លុះផ្តាំរួចហើយលោតចុះក្នុងរណ្តៅ ។ ប្រពន្ធឃើញប្តីលោតដូច្នេះក៏លោតទៅជាមួយប្តី ព្រមទាំងកូនប្រុស ៤ នាក់ ស្លាប់ទៅជាមួយគ្នា ដល់ថ្ងៃជាគម្រប់៧ លាន់ឮសូរសន្ធឹកដូចជាកាលផ្តាំមែន ។
ទ័ពសៀមចូលមកដល់បាត់ដំបង ឆ្លងចូលមកដល់អូខា សព្វថ្ងៃគេហៅថា ស្វាយដូនកែវ ជួបគ្នានឹងទ័ពជ័យអស្ចារ្យ មានទ័ពខ្មោចចេញទៅមុខសំដែងរិទ្ធិ ធ្វើជាខ្យល់បំពុលទ័ពសៀមវិលមុខចុកពោះ ចុះក្អួតដួលដោយខ្លួនឯង ទ័ពមនុស្សចូលទៅកាប់សម្លាប់អស់ ពួកកងទ័ពសៀមរកឧបាយមិនឃើញ ថយទៅដល់បាត់ដំបង នាំសារទៅថ្វាយព្រះចៅតាមសេចក្តីសព្វគ្រប់ ព្រះចៅទ្រង់ជ្រាបឲ្យថយទ័ពត្រឡប់ទៅស្រុកសៀមវិញ ។
ចំណែកពួកកងទ័ព ជ័យអស្ចារ្យ នាំគ្នាត្រឡប់មកកាន់កន្លែងបន្ទាយវិញ សព្វថ្ងៃគេហៅថាបន្ទាយជ័យ ចាប់ដើមតាំងពីពេលនោះមក ព្រះជ័យអស្ចារ្យបានអភិសេកសោយរាជ្យ ថ្វាយនាមថា ព្រះជ័យចេស្តា ព្រះចៅក្រុងកម្ពុជាធិបតី គង់នៅបន្ទាយជ័យ ចាប់ដើមតាំងពីថ្ងៃដែលសោយរាជ្យ ពួកសេនាបតីនិង ព្រះជ័យចេស្តា នឹកដល់គុណូបការៈសេនា មឿង ដែលមានគុណជួយយកឈាមក្រាលផែនដី ឲ្យបានស្រុកខ្មែររួចជាអ្នកជា តាំងធ្វើបុណ្យឧទ្ទិសផលបញ្ជូនចំពោះដួងព្រះព្រលឹង វិញ្ញាណខន្ធរបស់សេនា មឿង ជាឱឡារឹកអឹកអធឹកអស្ចារ្យ ជាប់ជាទំនៀមដ៏រាបមកសព្វថ្ងៃនេះ ហៅថា អ្នកតាឃ្លាំងមឿង ។
រឿងប្រវត្តិ អ្នកតាឃ្លាំងមឿង សួរលោកគ្រូចៅអធិការ វត្តលួងព្រះនាម សួស សួន ព្រះជន្មាយុ ៦១ ឃុំផ្សារលើ ស្រុកបាកាន ខេត្តពោធិសាត់ › ។ (ម.ត្រាណេ)
(តាមឯកសារក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ស្រុកខ្មែរលេខ ៥៦.០៥៦ របស់ព្រះភិក្ខុសួស សួន ឃុំផ្សារលើ ស្រុកបាកាន ខេត្តពោធិសាត់ ថ្ងៃទី១៨.០៦.១៩៤៩) ។ (ម.ត្រាណេ)
No comments:
Post a Comment