About Me

THIS SITE IS UNDER CONSTRUCTION

Sunday, July 3, 2011

ប្រភពដើមរបស់ឈ្មោះរាជធានីភ្នំពេញ

ក្នុងកាលកន្លងទៅហើយ (. ១៣៧២) មានដូនចាស់ម្នាក់ឈ្មោះ "ពេញ" ជាអ្នកមានភោគសម្បត្តិបរិបូរណ៏ មានលំនៅក្បែរច្រាំងទន្លេបួនមុខ។ ផ្ទះរបស់​​ គាត់សង់នៅលើទួលខាងកើតភ្នំតូចមួយ។ ថ្ងៃមួយទីនោះ​​ មានភ្លៀងធ្លាក់ខ្លាំង​ទឹកទន្លេជន់លិចរហាចរហឹម ដូនពេញបានចុះទៅកំពង់ទឹក ស្រាប់តែឃើញ​ ដើមគគីរមួយធំអណ្តែតមក​ក្បែរច្រាំង ហើយដោយអំណាចទឹកហូរសងចុះ​ឡើង ដើមគគីរនោះចេះតែអណ្តែតវិលវល់នៅក្បែរច្រាំងនោះ។
លុះដូនពេញឃើញដូច្នេះ ក៏ប្រញាប់ទៅអំពាវនាវហៅអ្នកជិតខាង ឲ្យមកជួយទាញយកដើមគគីរនោះ។​អ្នកជិតខាង​ក៏​ នាំ​គ្នាយកពួរទៅចង ហើយអូសរំកិលបន្តិចម្តងៗទាល់តែមកដល់មាត់ច្រាំង។ ពេលនោះដូនពេញយកកំណាត់ឈើទៅ​ កោសកៀរសំអាតភក់ចេញ គាត់់ក៏បានឃើញក្នុងប្រហោងឈើគគីរមានព្រះពុទ្ធរូប ៤អង្គតូចៗធ្វើអំពីសំរឹទ្ធិ និងទេវ រូប មួយអង្គទៀតធ្វើអំពីថ្ម។ ទេវរូបនោះ ទ្រង់ឈរ ព្រះហស្ថម្ខាងទ្រង់ដំបង ព្រះហស្ថម្ខាងទៀតទ្រង់ស័ង្ខ ព្រះកេសាបួង។
ដូនពេញ និង អ្នកជិតខាងដែលទៅជួយមានសេចក្តីត្រេកអរណាស់ ដោយរើសបានរបស់ជាទីគោរព ក៏នាំគ្នាដង្ហែព្រះ បដិមាករ​ទាំងនោះមកដល់ផ្ទះដូនពេញ ហើយដូនពេញចាត់ការសង់ខ្ទមមួយតូចតម្កល់ ជាបណ្ដោះអាសន្ន។
ថ្ងៃក្រោយមក ដូនពេញអំពាវនាវឲ្យអ្នកជិតខាងជួយលើកដីពូនភ្នំ ដែលនៅខាងលិចផ្ទះរបស់គាត់នោះ ឲ្យទៅជាភ្នំមែន​ ទែន។ បន្ទាប់ពីនោះគាត់អោយគេអារឈើគគីរនោះធ្វើជាសសរវិហារដែលគាត់បំរុងសង់លើភ្នំនោះ។
ក្នុងគ. ១៣៧២ ដូនពេញ និង អ្នកស្រុកជាច្រើននាក់ ស្រុះស្រួលបបួលគ្នាសាងសង់ព្រះវិហារ មួយខ្នងប្រក់ ស្បូវភ្លាំងនៅលើកំពូលភ្នំនោះ ហើយគាត់នាំគ្នាដង្ហែព្រះពុទ្ធរូបសំរឹទ្ធិទាំង៤អង្គ ទៅតំកល់ទុកក្នុងវិហារនោះ។ចំណែក​ទេវរូបថ្ម មួយអង្គគាត់ដង្ហែទៅតំកល់ទុកលើអសនៈមួយនៅជើងភ្នំខាងកើត ហើយដោយគាត់យល់ថាទេវរូបនោះ អណ្តែតទឹក មកពីស្រុកលាវ និងមានភាពដូចជាលាវ គាត់ក៏បានសន្មតនាមថា"អ្នកតាព្រះចៅនាមនោះជាប់ តរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
កាលសាងសង់វិហាររួចហើយ គាត់និមន្តព្រះសង្ឃមកគង់នៅលើជើងភ្នំនោះ នៅទិសខាងលិចទើបមានឈ្មោះថា​"វត្តភ្នំដូនពេញ" ដែលសព្វថ្ងៃហៅកាត់ថា "វត្តភ្នំតាំងពីពេលនោះមករហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ៕

ការបង្កើតរាជធានី
រាជធានីភ្នំពេញត្រូវបានសាងសង់ជាលើកដំបូង នៅក្នុងសតវត្សរ៍ទី១៥ ក្នុង​ អំឡុងរជ្ជកាលព្រះបាទស្រីសុរិយោព័រ(ពញាយ៉ាត) នៅពេលដែល​ព្រះ អង្គបានបោះបង់ចោលរាជធានីអង្គរ  ហើយបានមកសាងសង់រាជធានីថ្មី មួយ ទៀតនៅទួលបាសាន ក្នុងខេត្តស្រីសឈរ  ដែលសព្វថ្ងៃត្រូវបានគេ​ស្គាល់ ថា ជាស្រុកស្រីសន្ធរ ខេត្តកំពង់ចាម

ព្រះអង្គ បានគង់នៅទីនោះបាន​តែមួយឆ្នាំគត់ដោយសារតែមាន ទឹកជំនន់រាល់រដួវវស្សា ព្រះអង្គបានផ្លាស់ប្តូររាជធានី ហើយ បានមកសាងសង់រាជធានីថ្មីមួយទៀតតាមបណ្តោយមាត់ទន្លេចតុមុខ (ទន្លេមុខបួន) នៅក្នុងឆ្នាំ ១៤៣៤ ដែលសព្វ ថ្ងៃជារាជ ធានីភ្នំពេញ
ការសាងសង់ព្រះបរមរាជវាំងនៅរាជធានីភ្នំពេញ​មាន២លើក  លើកទី១  ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទពញ្ញាយ៉ាតក្នុងសតវត្សរ៍ទី ១៥ លើកទី២  ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទនរោត្តមក្នុងសតវត្សរ៍ទី ១៩ ទើបឋិតឋេរ។
ការសាងសង់ព្រះបរមរាជវាំងនៅរាជធានីភ្នំពេញមាន២លើក ដោយសារតែបន្ទាប់ពីការសាងសង់លើកទី១ (ឆ្នាំ១៤៣៤-១៤៩៧) រាជវាំងត្រូវបានផ្លាស់ទៅអង្គរវិញ ក្រោយពីអង្គរទៅពោធិសាត់ រួចទៅបរិបូរណ៍ បន្ទាប់មកទៅលង្វែក ហើយទៅឧត្តុង្គ បន្ទាប់ពីឧដុង្គ រាជវាំងត្រូវបានត្រឡប់មកសាងសង់ជាលើកទី២នៅរាជធានីភ្នំពេញក្នុងឆ្នាំ ១៨៦៥ ហើយទើបបានឋិតឋេរមកដល់សព្វថ្ងៃ។
ភ្នំពេញសម័យប៉ុលពត 
ក្នុងកាលដែលពួកខ្មែរក្រហមចូលមកកាន់អំណាច នៅថ្ងៃទី ១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ប្រជាជន ត្រូវបានបង្ខំឲ្យ ចាកចេញពី ទីក្រុង។គ្រប់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ត្រូវបានបំផ្លិចបំផ្លាញធ្ងន់ធ្ងរបំផុត និយាយជារួម ក្នុងរយៈពេល​ ៣ឆ្នាំ ៨ខែ ២០ថ្ងៃ ទីក្រុងភ្នំពេញបានក្លាយជាទីក្រុងខ្មោច។
ក្រោយថ្ងៃរំដោះ មករា ១៩៧៩ ប្រជាជនបានវិលត្រឡប់មករស់នៅក្នុងស្រុកកំណើតវិញ។ ក្នុងស្ថានភាពទប់ស្កាត់ ការវិលត្រលប់នៃរបបប្រល័យពូជសាសន៏ផង ស្តារ និង កសាងប្រទេសផង រដ្ឋអំណាច និងប្រជាជនបានរួមគ្នា ពុះពារ ជំនះលើការលំបាកគ្រប់បែបយ៉ាងជាបន្តបន្ទាប់ និងបានកែប្រែសោភ័ណភាពរាជធានីភ្នំពេញ ឲ្យកាន់តែស្រស់ បំព្រងគួរជាទីមោទៈ និងស្របតាមនិន្នាការរីកចំរើនរបស់សង្គជាតិ។
រាជធានីភ្នំពេញសព្វថ្ងៃ

វាជាផ្លូវដ៏វែងឆ្ងាយឆ្ពោះទៅកាន់រាជធានីភ្នំពេញដែលមានសុខសន្តិភាព និងរីកចម្រើនដូចសព្វថ្ងៃ ដោយបច្ចុប្បន្ននេះ ប្រទេស កំពុងមានស្ថិរភាព ភ្នំពេញកំពុងត្រូវបានស្តារនិងអភិវឌ្ឍន៍ជាបណ្តើរទៅរកភាពរីកចម្រើនរុងរឿងដូចពីសម័យមុន
សព្វថ្ងៃនេះ រាជធានីភ្នំពេញជាទីក្រុងដែលគួរអោយទាក់ទាញ បង្កអោយមានភាពធូរស្រាល និងពោរពេញដោយភាពសុខ ដុមរមនា ...

ទស្សនារូបភាពនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាពីរាប់សិបឆ្នាំមុន

តាំង​ពី​សម័យ​មុន​អង្គរ​រ​ហូត​មក​ដល់​បច្ចុប្បន្ននេះ​ ប្រទេស​កម្ពុជា​តែង​តែ​មាន​ព្រះ​បរមរាជវាំង​មួយ
​សំរាប់​គង្ស​ប្រថាប់ ដែល​ជា​អង្គ​កំពូល​ក្នុង​ការ​ដឹក​នាំ​ប្រទេស​ជាតិ ហើយ​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​រាជធានី​ពី​
កន្លែង​មួយ​ទៅ​កន្លែង​មួយ តាំង​ពី​អង្គបុរី សំភពបុរី ឥសានបុរី ហរិហរាល័យ យសោធរបុរី រហូត​
មក​ដល់ លង្វែក ឧត្តុង និងចតុមុខ គឺ​ជា​ព្រឹត្តិ​ការណ៍​ប្រវត្តិ​សាស្ត្រ​​​ដែល​​ពង្សសាវតា​ប្រទេស​កម្ពុជា
បាន​កត់ត្រា​ទុក​ជា​បន្ត​បន្ទាប់។

ការ​ស្ថាបនា​ព្រះ​បរមរាជវាំង​ចុង​ក្រោយ​បាន​រៀប​ចំ​នៅ​ភ្នំពេញ​ចំនួន ពីរ លើក ៖
  - លើក​ទី១ ក្នុង​ឆ្នាំ ១៤៣៤ រួច​ត្រលប់​ទៅ​ក្រុង​ឧត្តុង្គ​វិញ (ក្នុងរជ្ជកាល ព្រះបាទពញាយ៉ាត)
  - លើក​ទី​២ ក្នុង​ឆ្នាំ ១៨៦៦ រហូត​មក​ដល់​បច្ចុប្បន្ន​ដែល​មាន​ឈ្នោះ​ថា ព្រះបរមរាជវាំងចតុមុខមង្គល ដោយ​ស្ថិត​នៅ​ត្រង់​ចំណុច​ប្រសព្វ​គ្នា​នៃ​ទន្លេ​ទាំង​បួន (ទន្លេមេគង្គលើ ទន្លេមេគង្គក្រោម ទន្លេបាសាក់
និង ទន្លេសាប) ។ ក្នុង​នោះ​មាន​តែ​ទន្លេសាប​មួយ​ទេ​ ដែល​មាន​ទឹក​ហូរ​ឡើង និងទឹក​ហូរ​ត្រលប់​ចុះ។
ព្រះ​បរមរាជវាំង​ទំហ៊ំប្រមាណ ៤៣៥មx៤២១ម ចែក​ចេញ​ជា​ច្រើន​ទីធ្លា​ ប្រកប​ដោយ​សួនច្បារ​ហ៊ុំព័ទ្ធ
ដោយ​កំពែង​រឹងមាំ​ ខ្ពស់ និងលំអរ​ទៅ​ដោយ​សន្លឹក​សីមា​នៅ​ខាងមុខ ត្រូវ​បាន​កសាង​ឡើង​ក្នុង​ឆ្នាំ
១៨៦៦ដល់​​ឆ្នាំ១៨៧០ ក្នុង​រជ្ជកាល ព្រះបាទ នរោត្តម ដោយអ្នកឧកញ៉ា ទេពនិមិត្ត ម៉ក់ ជាស្ថាបត្យករ
ដ៏ឆ្នើមរបស់កុលបុត្រខ្មែរ។




វត្តភ្នំ​គឺជា​បេះដូង​នៃ​ទីក្រុងភ្នំពេញ ដែល​ផ្តល់​ឈ្មោះ​ដល់​ទី​ក្រុង​នេះ។ វត្តភ្នំមានកំពស់ ២៧ម៉ែត្រ​ដែល
​ត្រូវ​បាន​ស្ថាបនា​ឡើង​នៅ​ឆ្នាំ​១៣៧៣ និង​ជា​សំណង់សាសនា​ដែល​មាន​កំពស់​ខ្ពស់​ជាង​គេ​ក្នុង​ទីក្រុង​
ភ្នំពេញ។ នៅ​ក្នុង​បរិវេណ​វត្ត​ភ្នំ មាន​ចេតីយ៏​ធំ​មួយ​នៅ​ក្រោយ​ព្រះវិហារ ដែល​តំកល់​ព្រះធាតុ​របស់
ព្រះបាទ​ពញាយ៉ាត និង​ ចេតីយ៏​សំរាប់​តំកល់​ព្រះធាតុ​របស់​ព្រះញាតិវង្ស​ព្រះអង្គ។
នៅ​ក្នុង​ចេតីយ៏​នោះ នៅ​មាន​សល់​បដិមា​ព្រះពុទ្ធ​នៅ​សម័យ​អង្គរផង​ដែរ។ ចេតីយ៏ និង ព្រះវិហារ នៅ​
វត្តភ្នំ បាន​កសាង​ជាច្រើន​ដង គឺ​នៅ​ឆ្នាំ ១៤៣៤, ១៨០៦, ១៨៩៤ និង ឆ្នាំ ១៩២៦ ដែល​ពី​ម្តង​ទៅ​ម្តង
​កាន់​តែ​ធ្វើ​ឲ្យ​វា​មាន​សំរស់​ប្រសើរ​ឡើងៗ ។

ស្ពាននាគវត្តភ្នំ

ផ្សារថ្មី៖ ផ្សារធំថ្មីនៅទីក្រុងភ្នំពេញ គឺត្រូវបានសាងសង់ឡើងតាមម៉ូតអាគារបែបសម័យអាណានិគម
ដែលមានទីតាំង ស្ថិតនៅចំកណ្តាលបេះដូងរាជធានីរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ។ ឈ្មោះជាភាសាខ្មែរគឺ
ផ្សារថ្មី ដែលបកប្រែថា “new market” ទោះបីជាវាត្រូវបានគេសំដៅភាគច្រើនជា Central Market
ជាភាសាអង់គ្លេសក៏ដោយ ។ ផ្សារថ្មីត្រូវបានសាងសង់នៅឆ្នាំ១៩៣៧ ក្នុងអំឡុងពេលអាណានិគម
បារាំង តាមម៉ូត Art Deco ហើយត្រូវបាន លាបពណ៌លឿងលាយប្រផេះ ។ សំណង់នេះមានស្លាបបួន
ដែលគ្របដោយដោមនៅចំកណ្តាល ។

ផ្សារថ្មី ឆ្នា១៩៣០

 ផ្សារថ្មី សម័យសង្គមរាស្រ្តនិយម
នាគបាញ់ទឹក

 

No comments:

CASINO





MOBILE MAGAZINE