សិល្បៈខ្មែរនៅប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្ន ពីដើមស.វទី១ ដល់ទី១៣ ត្រូវបានប្រសូត្រឡើងក្នុងអម្លុងពេលជាមួយគ្នា និងសិល្បៈខ្មែរនៅក្នុងតំបន់ផ្សេងៗទៀតដែរ ដែលស្ថិតក្រោមឥណ្ឌានីយកម្ម ជាពិសេសនៅប្រទេសកម្ពុជា លាវ និងវៀតណាមខាងត្បូង ។ ម្យ៉ាងវិញទៀតគ្មានហេតុផលដែលបង្ហាញថា ភូមិភាគកណ្តាលនិងខាងត្បូងនៃប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្ន មិនមែនជាភាគមួយនៃចក្រភពហ្វូណន ដែលជារដ្ឋខ្មែរដំបូងបង្អស់នោះឡើយ ។ ពីព្រោះភស្តុតាងបុរាណវិទ្យា និងកំណត់ហេតុចិនបានឲ្យដឹងថា ហ្វូណនបានលាតសន្ធឹងពីប្រទេស(លាវឬឡាវ) ដល់តំបន់សណ្តរនៃដងទន្លេមេគង្គផ្នែកខាងក្រោម និងប្រទេសវៀតណាមខាងត្បូង ហើយពីនោះដល់តំបន់មេគង្គផ្នែកកណ្តាល រួមទាំងខេត្តសុខោទ័យ ជ្រលងទន្លេចៅប្រាយ៉ា និងមួយភាគនៃឧបទ្វីបម៉ាឡេថែមទៀតផង ។
ព្រះវិស្ណុ ខេត្ត សុរាដ្ឋធ៉ានី (ឯកសារនាយកដ្ឋានវិចិត្រសិល្បៈថៃ)
ព្រះវិស្ណុ (ឯកសារនាយកដ្ឋានវិចិត្រសិល្បៈថៃ)
ព្រះវិស្ណុ (ឯកសារនាយកដ្ឋានវិចិត្រសិល្បៈថៃ)
សមត្ថភាពនិងចក្ខុវិស័យមិនទូលំទូលាយ ឬលំអៀងរបស់អ្នកស្រាវជ្រាវបរទេសមួយចំនួន បានមើលរំលងបញ្ហានេះ ហើយធ្វើឲ្យមានការភ័ន្តច្រឡំ ដោយគេប្រើពាក្យថា “ ប្រហាក់ប្រហែលជា ” និង “ អាច ” ជាដើម ដែលមិនអាចធ្វើឲ្យគេយល់បានច្បាស់ទេថាតើ ភូមិភាគខាងត្បូងនៃប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្ន នាគ្រាបឋមនៃសម័យប្រវត្តិសាស្ត្រ ស្ថិតក្នុងព្រំប្រទល់របស់ហ្វូណនឬអត់ ។ ម្យ៉ាងវិញទៀតការប្រើឃ្លាប្រយោគដូចជា “ ឥទ្ធិពលរបស់ហ្វូណន ទៅលើប្រទេសៀម ” ឬក៏ “ ប្រទេសនេះត្រូវធ្លាប់មានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងហ្វូណន ” (Cf. ប្រវត្តិសាស្ត្រនិងការប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនា នៃប្រទេសកម្ពុជា ,ភាគទី១, ទំព័រ១៨-១៩,២០១០) ក៏ជាការភ័ន្តច្រឡំមួយធំដែរ ។
ព្រះវិស្ណុ បុរេអង្គរ ខេត្តនគរស្រីធម្មរាជ (ឯកសារនាយកដ្ឋានវិចិត្រសិល្បៈថៃ)
ព្រះវិស្ណុ ខេត្ត សុរាដ្ឋធ៉ានី (ឯកសារនាយកដ្ឋានវិចិត្រសិល្បៈថៃ)
ភស្តុតាងជាច្រើនបានបញ្ជាក់ថា វិសាលភាពនៃដែនដីខ្មែរ គ្រប់សម័យកាលជាពិសេសសម័យបុរេអង្គរនិងអង្គរ មិនមែនជាលទ្ធផលនៃនយោបាយពង្រីកទឹកដី ឬជាការឈ្លានពានរបស់ខ្មែរ លើតំបន់នានាទាំងនោះទេ ហើយវាក៏មិនមែនគ្រាន់តែជាទំនាក់ទំនងឬការជះឥទ្ធិពលនោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញទឹកដីទាំងនោះ គឺជាអតីតទឹកដីខ្មែរដែលត្រូវបានគ្រប់គ្រងកាន់កាប់ដោយ ព្រះមហាក្រត្សខ្មែរ និងប្រជាជនខ្មែរ តាំងពីយូរយាណាស់មកហើយ តាំងពីសម័យបុរេប្រវត្តិសាស្ត្រម្ល៉េះ ពោលគឺមុនការបង្កើតរដ្ឋខ្មែរដំបូងបង្អស់ទៅទៀត ។
ដូចនៅដែនដីសណ្តរនិងចម្ប៉ាសាក់ នៃប្រទេសលាវ នៅក្នុងភូមិភាគកណ្តាល និងខាងត្បូងនៃប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្ន មានជនជាតិខ្មែររស់នៅរួចទៅហើយ បើយោងលើទិន្នន័យនៃសិលាចារឹក ដែលសរសេរទាំងពីរភាសាគឺសំស្ក្រឹតនិងខ្មែរ ។
ផែនទីឥណ្ឌា, នគរភ្នំ ស.ត ទី ៧
ក្នុងការស្វែងយល់មិនច្បាស់ខាងភូមិសាស្ត្រជាប្រវត្តិសាស្ត្រ និងបុរាណវិទ្យា របស់ប្រទេសកម្ពុជាបុរាណ អ្នកស្រាវជ្រាវខ្លះបានគូរផែនទីថ្មីបញ្ជាក់ ពីទីតាំងសិលាចារឹកចាស់នៃប្រទេសកម្ពុជា ដោយមិនបានបញ្ចូលតំបន់នានា នៃភូមិភាគខាងត្បូងពិសេសភូមិភាគណ្តាលនៃប្រទេសថៃ ( Cf. ប្រវត្តិសាស្ត្រ...) ។ ប៉ុន្តែបើយើងប្រៀបធៀបផែនទី គូរដោយអ្នកប្រាជ្ញឥណ្ឌា ដែលយកកំណត់ហេតុរបស់ កាំងថៃ និងយូជីញ ដែលបានទស្សនាហ្វូណន នៅឆ្នាំ២៣០ ជាមូលដ្ឋានយើងឃើញមានភាពផ្ទុយគ្នាឬខុសគ្នាស្រឡះ ។ នេះជាឧទាហរណ៍មួយចម្លែក ក្នុងចំណោមឧទាហរណ៍ជាច្រើនទៀត ដែលទាក់ទិនទៅនឹងភូមិសាស្ត្រ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលភាគច្រើនត្រូវគេមើលរំលង ។
ការកត់សម្គាល់ខាងលើបង្ហាញនូវកង្វះខាត នៃអ្នកស្រាវជ្រាវមួយចំនួនក៏មែនពិត ក៏ប៉ុន្តែតាមពិតទៅវាមិនមែនជារឿងចៃដន្យឡើយ ។ ពីព្រោះគេគ្រាន់តែសំអាងលើឯកសារមួយចំនួន ដូចជាព្រះរាជពង្សាវតារថៃនៅខេត្តអាយុធ្យា ដែលបានរៀបរាប់ពីសង្គមរវាងខ្មែរនិងថៃ ក្នុងសម័យក្រោយអង្គរបន្តិច ឬក៏លើការប៉ាន់ស្មាន ដែលគ្មានមូលដ្ឋានប្រវត្តិសាស្ត្រច្បាស់លាស់ ។
យោងលើអត្ថបទសិលាចារឹក និងកំណត់ហេតុចិន គួបផ្សំនឹងការវិភាគខាងបុរាណវិទ្យា ដែលជាមូលដ្ឋានគ្រឹះដ៏រឹងមាំ យើងអាចនិយាយបានថា ប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ប្រជាជនខ្មែរ បានចាប់ផ្តើមឡើងនៅលើភូមិភាគ ខាងត្បូងនៃប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្ន ក៏ដូចនៅតំបន់នានាក្នុងដែនដីសណ្ត ចាប់តាំងពីដើមសម័យប្រវត្តិសាស្ត្រម្ល៉េះ ។ គឺឥទ្ធិពលឥណ្ឌា តាមរយៈវិស័យពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ ដែលជាមូលហេតុនៃការបង្កើតឡើងនូវរដ្ឋហ្វូណនដំបូងបង្អស់ ដឹកនាំដោយព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ជាច្រើនអង្គ ទោះបីព្រះនាមត្រូវបានបញ្ជាក់តាមកំណត់ហេតុជាភាសាចិនក្តី ។ ជាការពិត កំណត់ហេតុចិនខាងលើ ដែលមានកាលបរិច្ឆេទត្រឹមត្រូវច្បាស់លាស់ មិនបាននិយាយពីកំណើតរបស់ប្រទេសសៀម ឬថៃក្នុងភូមិភាគខាងត្បូងនេះឡើយ ។ ដោយហេតុថា ប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ថៃទើបតែចាប់ផ្តើមឡើងពីស.វទី ១៣ តែប៉ុណ្ណោះ។
ចុងក្រោយ ជាការគួរចាប់អារម្មណ៍ផងដែរ ការដែលគេសន្និដ្ឋានផងថា មានការពង្រីកទឹកដីពីសំណាក់ប្រជាជនខ្មែរ នាសម័យអង្គរជាពិសេស ក្នុងរាជ្យរបស់ព្រះបាទសុរិយាវរ្ម័នទី១ -ទស្សនាទាននេះក៏ជាការមិនទំនងដែរ ។ ការយល់ឃើញបែបនេះមានន័យថា ខ្មែរជាអ្នកឈ្លានពានទឹកដីថៃ ជាពិសេសនៅភូមិភាគកណ្តាល ដូចជាខេត្តល្វោជាដើម ក្នុងអម្លុងស.វទី១១ ក្នុងខណៈប្រទេសថៃ ពុំទាន់ត្រូវបានប្រសូត្រឡើងនៅឡើយ ។ សូមជម្រាបថា មានភស្តុតាងខាងបុរាណវិទ្យាជាច្រើនដែលបង្ហាញថា ខេត្តល្វោក៏ដូចខេត្តផ្សេងៗទៀត ដូចជាខេត្តនគរបឋម ក៏មិនទំនងថាមិនមែនជាទឹកដី របស់ជនជាតិមន ដាច់មុខយ៉ាងប្រាកដដែរ ក៏ប៉ុន្តែជាខេត្តមួយដែលវប្បធម៌ មានលក្ខណៈចម្រុះឬពហុវប្បធម៌ ។ បើតាមលោក ឌុយប៉ុង ដែលបានធ្វើកំណាយតាមវិធីសាស្ត្រ ទីក្រុងនគរបឋម របស់មននោះ ត្រូវបានកសាងឡើងក្រោយពីការបែកបាក់របស់នគរភ្នំ ពោលគឺនៅលើទឹកដីចាស់របស់ខ្មែរនាចុងស.វទី៦ ដើមស.វទី៧ ។ ជារួមហេតុផលទាំងប៉ុន្មានខាងលើនេះ គេគួរបំបាត់ចោលនូវគំនិត ដែលថាជនជាតិខ្មែរ បានឈ្លានពានភូមិភាគកណ្តាល និងខាងត្បូងរបស់ព្រះរាជាណាចក្រថៃ ដែលជាបងប្អូន ។ ខាងលើនេះជាការរំពឹងរបស់យើង ៕
No comments:
Post a Comment